Δεσμώτες ενός συστήματος που ισοπεδώνει ανελέητα και χωρίς διακρίσεις. Δουλικά εξαρτήματα μιας παγκόσμιας μηχανής που συνθλίβει και κονιορτοποιεί τα πάντα στο πέρασμά της. Ανεπαίσθητα αλλά και αναπόφευκτα έχουμε δώσει τη βουβή συγκατάθεσή μας στην επικράτηση ενός «κίβδηλου πολιτισμού», κατά τα δυτικά πρότυπα, που ορίζει συγκεκριμένους τρόπους συμπεριφοράς και δεν αφήνει πολλά περιθώρια απόκλισης από τις επιβαλλόμενες πλέον συνήθειες.

Μήπως όμως η τυφλή συμπόρευσή μας με τις καθιερωμένες αντιλήψεις και πρακτικές περιορίζει δραματικά την προσωπική μας ελευθερία σε σημείο ώστε να μπορούμε να μιλάμε για προκαθορισμένες επιλογές που προέρχονται από «οικουμενικά» κέντρα ελέγχου; Κι αν ακόμα συμφωνήσουμε ότι – στις εκσυγχρονισμένες τουλάχιστον χώρες – διατηρείται ακέραια η έννοια και η ιδέα της προσωπικής ελευθερίας, δεν μπορούμε να αρνηθούμε ότι στις μέρες μας έχει δραματικά επέλθει η αλλοίωσή της σε βαθμό ώστε να μην συναισθανόμαστε την ύπαρξή της. Είναι ήδη γεγονός η εγκαθίδρυση μιας σύγχρονης και ιδιόμορφου τύπου δουλείας, τα δεσμά της οποίας χαλκεύονται από παγκόσμιες δυνάμεις.

Δεν είμαι απαισιόδοξος, ούτε καταστροφολογώ. Πιστεύω όμως πως το ότι δεν έχουμε ακόμα συνειδητοποιήσει το μέγεθος και τη σπουδαιότητα του προβλήματος είναι άξιο προσοχής και πρέπει να μας ανησυχήσει. Ο σημερινός άνθρωπος έχει την τάση να «απεκδύεται» των ευθυνών του και να αποδίδει τη συμπεριφορά του σε εξωγενείς παράγοντες. Η άποψη ότι είναι αναπόφευκτο να παρεκκλίνει κανείς από τη στάση που τηρεί το κοινωνικό σύνολο στις συνεχείς αλλαγές της εποχής του αποτελεί εύχρηστο άλλοθι τα χείλη αυτών που παραδίδονται στις διαθέσεις της μάζας.

Το καθιερωμένο, όμως, δεν είναι κατ’ ανάγκην και «αξιόπρακτο». Αυτό που θα κάνουμε ή οφείλουμε να κάνουμε δεν καθορίζεται πάντα από το τι πιστεύουν οι άλλοι, αλλά υπαγορεύεται από κάποιες γενικές αρχές, οι οποίες όμως – στην αλλοπρόσαλλη εποχή μας που μεταβάλλει το νόημα των Λέξεων – τείνουν να αναχθούν και αυτές στη σφαίρα του υποκειμενικού. Και τότε είναι που ξεχωρίζουν οι πραγματικά γενναίοι, αυτοί που έχουν συνείδηση του εαυτού τους και των δυνάμεών τους. Στις κρίσιμες στιγμές κάνουν ανεπηρέαστοι τις επιλογές τους και αρνούνται να υιοθετήσουν τα στοιχεί εκείνα που θα επιδράσουν αλλοτριωτικά στην ψυχοσύνθεση και στο χαρακτήρα τους …

Δημήτρης Αλατσάς